Pracując mentoringowo z młodymi liderami, ale i doświadczonymi ekspertami, często napotykamy na problem ze stawianiem granic. Młodzi liderzy borykają się z brakiem szacunku od zespołu, czy trudnością w zmianie roli z kolegi na przełożonego. Doświadczeni eksperci często nie potrafią mówić „nie” współpracownikom proszącym o drobną pomoc, albo boją się wyrazić publicznie zdanie na spotkaniach, przez co liderom umykają kluczowe fakty.
Antidotum na to są jasno stawiane granice, czyli osobiste zasady, które chronią nasz czas i energię, byśmy mogli pracować najwydajniej.
Dlaczego warto stawiać granice w pracy?
Niezależnie od tego czy jesteśmy ekspertem czy liderem, granice są nam niezbędne by:
- Być naprawdę produktywnym – nie da się zrobić wszystkich projektów naraz w wysokiej jakości w tym samym czasie. Każdy nowy projekt, na jaki poświęcamy uwagę, obniża naszą efektywność w dostarczaniu pozostałych.
- Uniknąć pułapki mikrozarządzania (lider) – szczególnie młodzi liderzy mają pokusę, by być zaangażowanym i poinformowanym o wszystkim, w czym uczestniczy zespół. Niestety w ten sposób nie pomagamy, a redukujemy efektywności. Podwładni nie czują odpowiedzialności a my tracimy czas na dowiadywaniu się „co słychać”. Dlatego warto określić swoje granice zaangażowania, a pozostałe projekty delegować
- Zmniejszyć ryzyko błędów i wypalenia – które często łączą się z robieniem wielu projektów naraz bez konkretnych osiągnięć i progresu.
- Pomóc innym w zespole być bardziej efektywnym – stawiając współpracownikom dobry przykład zachęcamy również ich do świadomego zarządzania swoimi projektami, co prowadzi do lepszej atmosfery pracy w zespole
Rodzaje granic, które warto stawiać w pracy
Granice, które stawiamy mogą dotyczyć:
- przestrzeni fizycznej – np. wyjście na lunch solo, wyłączanie kamery na niektórych spotkaniach czy zakładanie słuchawek w biurze by mieć przestrzeń na pracę w skupieniu
- czasu – np. ustalenie jasnych godzin pracy, czas na pracę w skupieniu, wyłączenie powiadomień na komunikatorze w określonych godzinach, niekorzystanie z poczty poza godzinami pracy
- emocji – np. nieangażowanie się w biurowe plotki, niestawanie po żadnej ze stron konfliktu, unikanie kolegi w złym nastroju, rozmowa z szefem o preferowanym sposobie feedbacku, rozmowa ze współpracownikami o swoich preferencjach w pracy i komunikacji
- mentalności – np. delegowanie zadań, odmowa uczestnictwa w spotkaniu, na którym nie dodajemy wartości, rozmowa z szefem o priorytetach na dany kwartał
Jak dbać o zdrowe granice w biznesie?
Czasami zwykłe „nie, nie mogę ci pomóc” wystarczy, ale w niektórych relacjach musimy dać więcej kontekstu – szczególnie jeśli wcześniej nie stawialiśmy granic klarownie. Warto się jednak nad tym pochylić – bo gdy nie stawiamy granic, oddajemy innym kontrolę nad naszym czasem pracy, priorytetami i wynikami. Musimy być świadomi, że to my sami jesteśmy strażnikami ustalonych granic. Gdy je stawiamy a potem odpuszczamy, nie możemy się dziwić, że później otoczenie ich nie respektuje.
Jak stawiać granice skutecznie?
- Ustal czy ta granica jest twarda (bez pola na negocjacje – np. „nigdy nie odbieram maili na wakacjach”) czy miękka (bardziej aspiracyjna, jesteśmy gotowi na kompromisy – np. „pracuję do 17:00, ale mogę zostać w nagłych wypadkach dłużej”)
- Zrewiduj swoje priorytety – co jest naprawdę ważne w życiu zawodowym i prywatnym i co chcesz chronić?
- Podaj 1-3 powody i unikaj dyskusji o szczegółach – wytłumacz jasno i klarownie, dlaczego chcesz coś zrobić, nie podając litanii powodów. Nie daj się wciągnąć w negocjacje
- Bądź profesjonalny, uprzejmy, ale asertywny – unikaj mówienia o drugiej osobie, szczególnie w wartościujący sposób, zamiast tego skup się na faktach i swoich emocjach i potrzebach
- Pozwól by cisza mówiła za ciebie – niekiedy brak odpowiedzi (na wiadomość na komunikatorze w czasie skupienia czy na maila w trakcie wakacji) jest odpowiedzią samą w sobie i współpracownicy dobrze ją odczytają.
- Bądź przygotowany na konfrontację i zachowaj spokój – bądź przygotowany na to, że otoczenie będzie testować granice – w końcu po to są! Jeśli ktoś kwestionuje twoje powody, zastanów się czy ta granica jest twarda, czy miękka i czy masz pole do negocjacji. Pamiętaj, że gdy emocje rosną, masz prawo przerwać rozmowę i wrócić do niej, gdy obie strony ochłoną.
- Eksperymentuj – postaw jedną granicę naraz i zobacz reakcję otoczenia. Zastanów się, jak się z nią czujesz – czy zysk jest wart bronienia tej granicy? Jak to wpłynęło na Twoje relacje i Twoją produktywność?
Jeśli nie czujesz się jeszcze na siłach, by stawiać granice, warto poznać skuteczne sposoby i protokoły na dobrym szkoleniu z komunikacji
