Od zespołów oczekuje się dziś innowacyjności, zwinnego podejścia, szybkiego przechodzenia przez zmianę i łatwego podnoszenia się z niepowodzeń. Czy jest to możliwe w zespole, w którym współpracownicy:
- Nie zadają pytań by nie obnażyć swojej niewiedzy
- Nie przyznają się do trudności by nie wyjść na niekompetentnych
- Nie proponują nowych rozwiązań by się nie wtrącać
- Nie mówią o tym, co nie działa by nie przypięto im łatki krytykantów
Oczywiście że w takim zespole będzie trudno działać innowacyjnie i zwinnie! Powyższe postawy to oznaka braku bezpieczeństwa psychologicznego a jego budowa to kluczowa rola współczesnego lidera.
Gdy w zespole brakuje bezpieczeństwa psychologicznego
Jeśli myślisz, że bezpieczeństwo to taki „miękki temat”, którym powinien zająć się HR, jesteś w błędzie. W zespole, w którym członkowie nie czują się bezpiecznie, brakuje feedbacku i informacji zwrotnej. Problemy są zgłaszane dopiero, gdy sprawy zaszły za daleko – ponieważ niepewni pracownicy najpierw będą chcieli wszystko rozwiązać samodzielnie lub zamieść pod dywan. Ciężko o nowe pomysły, bo gdy eksperci nie czują się bezpiecznie, nie będą się wychylać z innowacjami. Na papierze wszystko może wyglądać dobrze, ale najmniejszy kryzys wprowadza taki zespół w panikę i bierność
Taki zespół to też częste absencje i zwolnienia lekarskie. W takim zespole różnorodne, mocniejsze i utalentowane jednostki z dużą liczbą pomysłów mogą się nie odnaleźć – dlatego najlepsze talenty mogą z niego uciekać. Ci, którzy zostaną, to często przeciętni pracownicy, którzy chcą pracować od 9 do 17 i się nie wychylać – ciężko o zaangażowanie czy pasję do pracy.
Kluczowa rola lidera
Każdy z nas był kiedyś świadkiem sytuacji, w której pracownik odszedł ze względu na osobę lidera. Według badań MIT* z 2021 roku toksyczna kultura w zespole sprawia, że ludzie odchodzą 10x częściej, niż z powodu problemów z satysfakcjonującym wynagrodzeniem. Jeśli jednak jako lider potrafisz zrównoważyć troskę o dobro pracownika z potrzebami biznesu, będziesz miał bardziej efektywne zespoły**
Paradygmat nieczułego, niewrażliwego, idealnego lidera odchodzi już do przeszłości – dziś liczą się takie kompetencje jak inkluzywność, empatia, troska i wrażliwość. Dzięki temu podległe zespoły czują się bezpiecznie i mogą lepiej współpracować, podejmować lepsze decyzje, wprowadzać innowacje i sprawnie wdrażać projekty
Jak lider może budować bezpieczeństwo psychologiczne w zespole?
- Upewnij się, że mówisz o problemach jako okazji do nauki – przyszłość i wynik nie są z góry wiadome a ty nie masz idealnych odpowiedzi. Dlatego wszystkie punkty widzenia są mile widziane.
- Podkreśl, że Tobie też zdarzają się błędy – daj znać, że potrzebujesz feedbacku, danych i korekt od zespołu – w ten sposób zachęcisz ich, by się włączyli. Mów jasno o swoich porażkach i potraktuj je jako lekcję dla zespołu
- Bądź ciekawy – zadawaj dużo pytań, by ośmielić innych: nie jako odpytywanie, ale z autentyczną ciekawością.
- Włączaj różnorodne opinie – zapewnij współpracowników, że każde zdanie jest mile widziane, chwal innowacyjne perspektywy i wdrażaj je w miarę możliwości. Daj jasno znać, że krytyka twojej opinii jest mile widziana, szczególnie jeśli wspierają ją dane.
- Podkreśl, że błędy da się naprawić – nie ma co płakać nad rozlanym mlekiem ani wyolbrzymiać zespołowych porażek. Historie, w których jednorazowy błąd zaważy na przyszłości organizacji można policzyć na palcach jednej ręki. Dlatego nie wyolbrzymiaj potknięć i skup się na lekcji na przyszłość.
- Modeluj jasną, empatyczną komunikację – unikaj manipulacji, metody kija i marchewki i nieszczerych komunikatów, nawet jeśli to są pochwały. Pamiętaj, by nawet trudne informacje przekazywać z empatią. Zachęcaj pracowników do dzielenia się feedbackiem na kilka sposobów – daj wybór między ankietą, mailem i spotkaniem w 4 oczy by każdy mógł znaleźć komfortowe rozwiązanie.
- Powiedz stop negatywnej komunikacji – reaguj na przykłady sarkazmu, wyśmiewania lub wrogości w zespole. Nie akceptuj obmawiania za plecami i nie załatwiaj problemów komunikacyjnych za współpracowników – zamiast tego zachęć ich do wspólnego spotkania, w którym ty będziesz mediatorem
Uzupełnij swoje liderskie kompetencje
Jeśli nie masz za sobą studiów psychologicznych, może być ci ciężko stosować wszystkie powyższe porady, szczególnie w sytuacjach napięcia i biznesowej presji. Dlatego warto podbudować tu swoje kompetencje, dzięki dedykowanym szkoleniom lub pracy 1:1 z doświadczonym mentorem. Dzięki temu poznasz nie tylko niezbędną teorię, przećwiczysz nowe działanie w praktyce ale zmierzysz się też z tym, jak twoje uprzedzenia i przekonania mogą negatywnie wpływać na zespół.
Wyekwipowany w dobre narzędzia i samoświadomy lider, który buduje bezpieczeństwo psychologiczne, to bezcenny zasób dla organizacji!
*https://sloanreview.mit.edu/article/toxic-culture-is-driving-the-great-resignation/
** https://hbr.org/2022/08/quiet-quitting-is-about-bad-bosses-not-bad-employees
