Włączanie w zespole czy organizacji różnorodnych osób (z różnych pokoleń, o różnej orientacji seksualnej, różnych płci, neurotypowych etc) wymaga szerokiego zestawu kompetencji. By stworzyć środowisko pracy, które integruje nie możemy tylko dostrzegać różnic. Musimy szanować i doceniać zatrudnione osoby i pozwolić im w pełni rozwijać swój potencjał. Tak, by każdy bez wyjątku czuł się tak samo ważny, szanowany i brany pod uwagę. Dlatego empatia jest tak kluczową umiejętnością w zespołach.
Dlaczego empatia jest podstawą różnorodności
Empatia daje liderowi i członkowi zespołu zdolność do przyjęcia perspektywy drugiej osoby i zastanowienia się, jakie są jej potrzeby. Pomoże nam w cierpliwym odpowiadaniu na pytania rozproszonego Gen Z i zrozumieniu, że kolega z ADHD potrzebuje strefy ciszy w biurze, by móc się skoncentrować. Empatia powstrzyma nas od oceniania i nauczy tego, że pod naszym i odmiennymi pozycjami czy wymaganiami wszyscy mamy uczucia i potrzeby, które są uniwersalne.
Dzięki empatii będziemy szybciej dostrzegać emocje innych i łatwiej wyłapywać znaki ostrzegawcze. Będziemy czuli na odmienne potrzeby, dzięki czemu ułatwimy aklimatyzację różnorodnym członkom zespołu i unikniemy nadmiernej rotacji w grupach, które czują się niedoceniane i nieuwzględniane.
Język, który łączy
Zgodnie z licznymi badaniami psychologii poznawczej język nie tylko kształtuje nasze emocje, ale i percepcję rzeczywistości. W różnorodności język ma olbrzymie znaczenie i często stanowi różnicę między deklarowaną a prawdziwą inkluzywnością. Tu znów empatia gra olbrzymią rolę, bo w komunikacji nie chodzi tyle o intencje tego, kto mówi, ale o uczucia tego, kto słucha. Jeśli dobrze rozumiemy potrzeby i uczucia włączanych grup.
Postaw na dialog
W różnorodności coraz częściej mówi się o intersekcyjności – każdy z nas identyfikuje się z wieloma grupami, z których część może być uprzywilejowana a inne dyskryminowane. Dlatego tak ważny w empatii i podejściu NVC dialog i otwarte słuchanie, bez założeń, pomogą nam lepiej zrozumieć obszary, w których odnajduje się rozmówca i dopasować do tego sposób komunikacji. Możemy to podejście zgłębić na dedykowanych warsztatach.
Jak lider może rozwijać empatię w zespole
Empatia, jedna z kompetencji inteligencji emocjonalnej, jest plastyczna i można jej uczyć. Uodparnia ona nasze zespoły na dyskryminację i mobbing i pomoże aktywniej włączać i wykorzystywać indywidualne talenty. Jak budować empatię w zespole?
- Promuj ciekawość – zaczynaj wszystkie spotkania i retrospekcję z perspektywy ciekawości, nie oceniania. Szczególnie w rozmowach 1:1 zadawaj pytania o to, jak wygląda życie i perspektywa drugiej osoby. Modeluj w zespole chęć do poznania perspektyw spoza „swojej bańki” zamiast zamykania się w zespołowych okopach.
- Słuchaj uważnie – by nie dać się uprzedzeniom i wstępnym założeniom, skoncentruj się na rozmówcy. Jeśli zadajesz pytania, postaraj się zadawać je otwarte i zademonstruj swoje zaangażowanie kontaktem wzrokowym i mową ciała.
- Łącz różnorodne grupy – pracuj w różnorodnych zespołach z osobami o różnej płci i innym doświadczeniu. Z tymi z pokolenia Z i Baby boomers. Zabiegaj o różnorodność i wspólny cel, który jednoczy i zbliża. Aktywnie poszukuj i włączaj wypowiedzi wszystkich osób w grupie tak, by nikt nie był marginalizowany.
Różnorodność i umiejętne włączanie pracowników to nie tylko miły dodatek do zadań lidera, ale jeden z jego kluczowych obowiązków. Bez różnorodności tracimy szanse biznesowe. Włączania wielu aspektów różnorodności oczekują dziś najmłodsze pokolenia, które już w 2030 roku będą stanowić ponad 50% pracowników na rynku pracy. Dlatego warto już teraz rozwijać w zespołach empatię, która przygotuje nas do tworzenia sprawnych inkluzywnych organizacji przyszłości.
