W XX wieku ewolucja technologiczna więcej miejsc pracy stworzyła, niż zlikwidowała. Innowacje zmieniające charakter pracy i sposób zarządzania ludźmi doprowadziły do powstania zapotrzebowania na pracowników o innych umiejętnościach i zdolnościach niż dotychczas. Ze względu na liczbę i różnorodność zmian w środowisku organizacji oraz trendy na rynku pracy poszukuje się ludzi z wysokimi umiejętnościami adaptacyjnymi.
Rewolucja przemysłowa doprowadziła do podniesienia standardów życia. Pojawił się powszechny dostęp do podstawowej opieki zdrowotnej, co z kolei wpłynęło na podniesienie średniej długości życia. Wzrósł poziom edukacji, a wraz z nim dochody ludzi zatrudnionych w firmach. Mimo tak znaczących zmian w oficjalnych dyskusjach nad przyszłością rynku pracy często pojawiają się lęki związane z bezrobociem, które może być wywołane postępem technologicznym, robotyzacją lub sztuczną inteligencją.
Czy przyszłość rynku pracy powinna martwić?
Teza obserwatorów zmieniającego się charakteru pracy zakłada jednak, że lęki związane z bezrobociem, które miałoby być efektem postępu, wydają się bezpodstawne. Przyszłość pracy bowiem kształtowana będzie przez konkurencyjne siły automatyzacji i innowacji oraz podejście organizacji do zatrudnianych w nim ludzi i skupieniu się na rozwoju ich potencjału.
Ewolucja technologiczna wprawdzie pozwoli firmom zautomatyzować różne obszary oraz wprowadzić innowacje, jednak szybkość uzależniona będzie od tego, czy pojawią się nowe miejsca pracy. Z naszych obserwacji i kontaktów z firmami wynika także, że chociaż nowoczesne technologie i innowacje zastępują część pracowników, mimo wszystko zwiększają również popyt na pracę i tworzą nowe etaty, dotąd nieistniejące.
Dominujące trendy na rynku pracy
Zmiana rynku pracy a rozwój technologiczny
Szybki postęp innowacji to przede wszystkim automatyzacja, robotyka i sztuczna inteligencja. Rozwijają się w zawrotnym tempie i dokonują kluczowych zmian charakteru pracy i liczby dostępnych miejsc pracy.
Zmiana rynku pracy a zmiany demograficzne
Populacja ludzi na świecie starzeje się. Ma to niebagatelny wpływ na społeczeństwa i ich gospodarki, a więc i biznes. Wydłużenie żywotności ludzi wymusza tworzenie nowych modeli biznesowych, dłuższe staże pracy, a przede wszystkim dostępność do szkoleń i rozwoju pracowników. Pracownicy, którym będzie zależało na atrakcyjności na rynku pracy, będą musieli nieustannie się rozwijać, doskonalić i nabywać nowe umiejętności.
Zmiana rynku pracy a urbanizacja
Proces koncentracji ludności w punktach przestrzeni geograficznej, przede wszystkim na obszarach miejskich, będzie postępował jeszcze szybciej niż do tej pory. ONZ przewiduje, że do 2030 roku aż 4,9 miliarda ludzi będzie mieszkańcami dużych miast.
Zmiana rynku pracy a zmiany klimatu
Ekstremalne warunki pogodowe, zmieniający się poziom mórz, niedobór lub nadmiar wody, czyli szeroko rozumiane zmiany klimatyczne, będą miały znaczący wpływ na trendy na rynku pracy. Niewątpliwie powstaną nowe miejsca pracy. Rozwiną się nowe branże. Nastąpi wzrost zapotrzebowania na rozwój zupełnie nowych produkcji i zarządzania nowymi procesami.
Inne spojrzenie na zarządzanie firmą i praca zdalna
Nowoczesne podejście do zarządzania firmą oraz ostatnia pandemia spowodowana COVID-19 przesunęły trendy na rynku pracy, prowadząc do fundamentalnej zmiany charakteru wykonywanej pracy. Fizyczna obecność pracownika w siedzibie przedsiębiorstwa nie jest już konieczna.
Wiele firm świadczy usługi online. Nie ma już potrzeby wynajmowania wielkopowierzchniowych biur, bo wystarczy dostęp do internetu, VPN-a i dobrej platformy cyfrowej, która umożliwi świadczenie usług czy rozwijanie pożądanych kompetencji. Praca z domu nie jest już niczym zaskakującym. Wiele firm oferuje również pracę hybrydową, czyli pracę zdalną + pracę z biura – w różnym rozłożeniu procentowym w ciągu miesiąca.
Pandemia zrewolucjonizowała podejście do obowiązków związanych nie tylko z wykonywaniem pracy, ale również z rozwojem pracowników, podnoszeniem ich motywacji i oceną. Dostęp do platform cyfrowych online udowodnił, że podczas pracy z domu człowiek wykonuje zadania równie efektywnie i dba o swój rozwój.
Motywacja, nastawienie i elastyczność ważniejsze od dyplomu
W dużych organizacjach odchodzi się od zwracania uwagi na to, z jakiej uczelni dyplom ma kandydat do pracy. Dyplom z renomowanej uczelni nie jest już obowiązkowym punktem w CV. Coraz większej liczbie firm zależy na pozyskaniu pracownika, który nie wybrał standardowej ścieżki edukacyjnej, lecz jest specjalistą z zamiłowania i pasji. System edukacji bowiem działa zbyt wolno w stosunku do zachodzącej zmiany na rynku pracy. Ponadto podczas rekrutacji trudno dokonać rzetelnej oceny na podstawie wyników ze studiów w odniesieniu do późniejszej efektywności pracownika.
Wiadomo już, że kursy zawodowe i doświadczenie pozyskane z faktycznej pracy dają większe kwalifikacje na wiele stanowisk niż dyplom nawet renomowanej uczelni. Najważniejsze są podejście samego pracownika, jego nastawienie, motywacja, elastyczność i umiejętność adaptacji do nadchodzącej zmiany na rynku pracy oraz gotowości do dalszego kształcenia. Najbardziej spektakularnym przykładem organizacji, które przeszły taką ewolucję i które odeszły od zatrudniania specjalistów jedynie z ukończonym dyplomem uczelni wyższej, są topowe firmy: IBM, Google, Apple.
Przyszłość rynku pracy – praca zdalna i inne trendy
Zmiany otoczenia – także niezamierzone – uaktywniają w ludziach inicjatywy i rozwiązania. Oczywiście zmiany rynku pracy są charakterystyczne dla gospodarek rozwiniętych, w których dostęp do najnowszej technologii jest większy.
Zmieniający się charakter przedsiębiorstw jest zbieżny ze zmianą popytu na konkretne umiejętności i kompetencje pracowników. Można zauważyć spadający popyt na mniej zaawansowane umiejętności, które bez uszczerbku dla przedsiębiorstwa mogą być zastąpione technologią. Jednocześnie zdecydowanie wzrasta zapotrzebowanie na zaawansowane umiejętności poznawcze, społeczno-behawioralne oraz kombinacje umiejętności adaptacyjnych.
Nie należy jednak obawiać się nieuchronnej automatyzacji, robotyzacji czy sztucznej inteligencji. Dotyczą części z istniejących obecnie zawodów, ale to jedynie kierunek w stronę lepszego przygotowania się do nieustającej nauki i pogłębiania kompetencji, które umożliwią ludziom nadążanie za zmianami rynku pracy. To kierunek także dla firm w stronę przygotowań do stania się organizacją uczącą się.
Jeśli chcą Państwo, aby firma przez Was kierowana oraz pracownicy w niej zatrudnieni, szczególnie teraz, wykonując pracę zdalną, byli przygotowani na zmiany, zachęcamy do zapoznania się z naszą bogatą oferta rozwojową. Zróbcie pierwszy krok w stronę przyszłości.
Przyszłość rynku pracy – jak wykorzystać potencjał firmy i pracowników już dziś?
W naszej firmie zmieniające się trendy na rynku pracy wykorzystujemy do nieustannego rozwoju usług dzięki korzystaniu z najnowszych technologii i platform do prowadzenia szkoleń online, webinarów, coachingów i mentoringów. Podążamy za Państwa potrzebami i dostosowujemy na bieżąco naszą ofertę do Waszych oczekiwań.
Praca zdalna świadczona przez Państwa pracowników z domu nie jest dla nas żadnym ograniczeniem w spotkaniu z nimi, wsparciu, przekazaniu potrzebnej wiedzy czy rozwoju ich kompetencji. Powstanie platform, dzięki którym pracownicy zdalni mogą rozwijać lub pogłębiać swoje umiejętności, daje im ogromne możliwości kierowania własnym potencjałem.
Firmy, które chcą nadążać za zmieniającym się rynkiem pracy, powinny zacząć więcej i lepiej inwestować w programy kształcenia ustawicznego zatrudnianych u siebie pracowników. Najważniejszym argumentem przemawiającym za tym stwierdzeniem jest fakt ciągłego zapewnienia pracownikom szansy na dostosowywanie się do wymagań przyszłego rynku pracy. W rezultacie firma ma pracowników z ponadprzeciętnymi umiejętnościami, którzy efektywnie realizują wyznaczone zadania i cele. Ponieważ doceniają fakt dbania o ich rozwój, są bardziej lojalni wobec pracodawcy i związują się z firmą na lata.