Jak wyjaśnia Shirzad Chamine, specjalista zajmujący się tym tematem i prowadzący badania, negatywne wzorce myślowe to nawyki myślowe, które prowadzą do utraty kontroli nad własnymi myślami i w efekcie do zaniku kontroli nad dokonywanymi wyborami, podejmowanymi działaniami. Negatywne wzorce myślowe działają jak sabotażyści i blokują prawdziwe „ja”, co powoduje brak możliwości dostrzeżenia i efektywnego wykorzystania drzemiącego w człowieku potencjału.
Jeżeli negatywne wzorce zakorzeniają się latami, prowadzą do powstawania złych emocji takich jak:
- lęk przed otaczającym światem,
- strach przed nowymi wyzwaniami i ludźmi,
- obawa przed wyjściem poza strefę komfortu,
- gniew na wszystko i wszystkich,
- wstyd przed niepodejmowaniem działań,
- żal związany z utraconymi możliwościami,
- rozwinięcie do niebotycznych rozmiarów wewnętrznego krytyka, który sabotuje w wielu różnych sytuacjach życiowych.
Należy wiedzieć, że produktywność maleje wprost proporcjonalnie do tego, jak wzmacnia się wewnętrzne głosy sabotażystów i podąża za nimi, rozwijając negatywne wzorce myślowe.
Więcej o negatywnych wzorcach myślowych można przeczytać w książce Shirzada Chamine’a pt. „Positive Intelligence: Why Only 20% of Teams and Individuals Achieve Their True Potential and how you can achieve yours” („Inteligencja pozytywna. Dlaczego tylko 20% zespołów i osób realizuje swój prawdziwy potencjał i jak ty mógłbyś zrealizować swój”). Specjalista badał zagadnienie przez wiele lat, a jego obserwacje są trafne.
Neurologiczna geneza wzorców
Teoria negatywnych wzorców myślowych ma mocne podstawy w różnych dziedzinach nauki, m.in. w:
- neurologii,
- psychologii poznawczo-behawioralnej,
- psychologii pozytywnej,
- naukach społecznych,
- teorii organizacji, szczególnie w ontologii, czyli teorii organizacji badającej cztery postacie bytu: strukturę, procesy, działania, decyzje.
Wzorem opisującym negatywne wzorce myślowe jest iloraz inteligencji pozytywnej, tj. stosunek siły mędrca, którego jest się w stanie rozwinąć w opozycji do siły przebicia mieszkających i wzrastających w człowieku wewnętrznych sabotażystów. Iloraz mierzy się przez pryzmat tego, jak długo umysł służy mędrcowi, a jak długo sabotażystom. Tu pojawia się pole dla inteligencji pozytywnej. Z badań prowadzonych przez Shirzada Chamine’a bowiem wynika, że inteligencja pozytywna ma ogromne znaczenie w produktywności, odnoszeniu sukcesów i pokonywaniu negatywnych wzorców myślowych, czyli rozprawianiu się z wewnętrznymi sabotażystami.
Zniekształcenia poznawcze mają podłoże w sposobie funkcjonowania mózgu. Aby nad nimi zapanować, należy w odpowiedni sposób zaplanować systematyczną pracę umysłową, dodać do tego odpowiednie ćwiczenia i zadania wzmacniające systemy poznawcze. W tym celu wykorzystać można, a nawet jest to wskazane, neuroplastyczność mózgu i metody przebudowywania istniejących w nim obwodów. To pomoże zapanować nad istniejącymi skrzywieniami. W ten sposób przeprogramowuje się dotychczasowe nawyki i wyrabia nowe, tym razem wzmacniające wewnętrznego mędrca.
Badania Shirzada Chamine’a, polegające na obrazowaniu mózgu, wykazały, że różne negatywne emocje znajdujące się w konkretnych obszarach mózgu można „podmienić” poprzez:
- stworzenie pozytywnego obrazu stanu psychicznego,
- aktywizację pewnych obszarów mózgu,
- wyciszenie obszarów odpowiedzialnych za negatywne emocje.
Jak rozpoznać negatywne wzorce myślowe i jak je wyłączać?
Badania naukowe wykazały, że blisko 80% ludzi zmaga się z negatywnymi wzorcami myślowymi. Jak zatem rozpoznać swoich sabotażystów? Jednym z najczęściej opisywanych, ale też najłatwiejszym sposobem jest koncentracja na sobie, czyli bycie sam na sam ze sobą. Wystarczy raz dziennie wykonać ćwiczenie, które polega na tym, że przez 30-60 sekund intensywnie koncentruje się na:
- sobie,
- tu i teraz,
- słuchaniu siebie i swojego ciała: co mówi, jak mówi, co istotnego daje znać,
- odczuwaniu tego, co dzieje się w ciele: co się czuje, słyszy, myśli.
Taki rodzaj poznawania siebie, wsłuchiwania się w siebie, pozwala przede wszystkim na głębokie samopoznanie i budowanie samoświadomości. Postępując w taki sposób, dociera się do wewnętrznych sabotażystów, ale też poznaje się z wewnętrznym mędrcem – i to jest kluczowe w ćwiczeniu. Dopuszczając bowiem do głosu wewnętrznego mędrca, uświadamia się sobie, jak silni są sabotażyści i za co odpowiadają.
Spojrzenie z perspektywy wewnętrznego mędrca
Mędrzec jest pełen dystansu, kieruje się jedynie rozsądkiem. Pobudza do uruchomienia wzmacniających zasobów i emocji takich jak:
- empatia,
- ożywienie,
- kreatywność,
- poszukiwanie nietypowych rozwiązań,
- poszerzanie strefy komfortu i wychodzenie poza nią z odwagą.
Kto połączy te czynności z pozytywną wzmacniającą afirmacją, ten zacznie zauważać, że patrzy na świat w inny sposób. Dostrzeże swoje pozytywne cechy, a w końcu i to, że może więcej, lepiej, inaczej – że może wszystko, co zaplanuje. Staje się zwycięzcą.
Przy tak daleko rozwijającej się akceptacji pojawiają się pozytywne uczucia wobec siebie. Najpierw człowiek zaczyna siebie lubić, a następnie kochać i rozumieć. W efekcie łatwiej mu akceptować, rozumieć i kochać innych.
Negatywne emocje znikają, a człowiek zaczyna reagować i zachowywać się w zupełnie inny sposób w obliczu trudnych sytuacji, problemów i wyzwań, które są naturalną częścią życia. Staje się optymistą. Pozytywne nastawienie do życia i ludzi czyni człowieka szczęśliwszym. Przy takim podejściu łatwiej osiąga się sukcesy osobiste, zawodowe.
Jak pozbyć się negatywnych wzorców myślowych? – w pigułce
Dzięki wzmocnieniu wewnętrznego mędrca i pracy na pozytywnych emocjach jest się w stanie najpierw wyciszyć, a następnie zniszczyć wewnętrznych sabotażystów, czyli negatywne wzorce myślowe. Można próbować zrobić to samemu, a można skrócić i ułatwić sobie proces poprzez skorzystanie z pomocy specjalistów, jakimi są coachowie. W drugim przypadku ma się pewność, iż jest się pod opieką ekspertów skutecznie pracujących z:
- nawykami,
- przekonaniami ograniczającymi,
- krytykiem wewnętrznym,
- przywróceniem równowagi między wewnętrznym mędrcem a sabotażystami.
Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą coachingu.
Przykłady negatywnych wzorców myślowych
Warto pamiętać, że ci, którzy pielęgnują w sobie poczucie szczęścia, osiągają dużo lepsze wyniki w obliczu wyzwań. Są skuteczniejsi i efektywniejsi. Ich produktywność jest na o wiele wyższym poziomie niż produktywność tych, którzy tego nie robią. Pozytywne nastawienie do życia, zadań i ludzi, których spotyka się na drodze, kształtuje postawę. Dlatego warto kierować się zasadą, że to nie sukces sprawia, że jest się szczęśliwym, ale fakt, iż dlatego, że stara się myśleć w życiu pozytywnie i być szczęśliwym, osiąga się sukces.
Przykłady wzorców myślowych, z którymi rozprawili się klienci przy pomocy ekspertów Growth Advisors:
- Nigdy mi się nic nie udaje.
- Zawsze wszystko muszę robić sama.
- Wszystko zawsze zawalam.
- Nikt nie może na mnie polegać.
- Jak nie zdam dzisiaj tego egzaminu, to na pewno wyrzucą mnie z uczelni i rodzice też każą mi się wynieść z domu.
- Jeśli tym razem nie przejdę rozmowy rekrutacyjnej, będzie to oznaczało, że jestem do niczego.
- Jeśli mi się nie znów nie uda, to tylko pokaże, że jestem beznadziejny.
- Nie robię prawa jazdy, bo jest tak dużo wypadków, że na pewno zginę.
- Nie podejdę do egzaminu na prawo jazdy, bo i tak mało kto zdaje.
Jeśli potrzebują Państwo wsparcia w przebudzeniu swojego mędrca, dotarciu do niego i wzmocnieniu go, zachęcamy do kontaktu. Mamy wielu uznanych specjalistów, którzy podczas procesu coachingowego będą towarzyszyć Państwu w zmianie i rozprawieniu się z wewnętrznymi sabotażystami.
